हसऱ्या चेहऱ्या मागचं दु:ख!

तमाशा पार्टीत नाचनाऱ्या मुलींकडे पाहुन असं वाटतं किती आनंदी जिवन जगतात या मुली.त्यांच्या चेहऱ्यावरील हाव-भाव पाहुन कोणालाही वाटणार नाही यांचा जिवन प्रवास एवढा खडतर असेल.
इथं स्वखुशीने क्वचित परंतु मजबुरीनेचं नाचण्यासाठी यावं लागतं. ती मजबुरी असते पोट,ती मजबुरी असते जात.डोंबारी वा कोल्हाटी जातीत जन्म घेतला की खेळा-बागडायच्या वयात पायामध्ये छम-छम वाजणारे चाळ बांधले जातात.सुंदर जन्माला येणं इथं जणु शाप आहे.कारण कुरूप मुलींचे लग्न लावली जातात आणि सुंदर मुली नाचण्यासाठी पाठवली जातात.
महाराष्ट्राची लावणी प्रसिद्ध आहे ओ, परंतु लावणीवर नाचणाऱ्या मुलींचं दु:ख कधी दिसलं नाही.तीला कलाकार वा नटी म्हणुन समाजाने मान्यता कधी दिलीचं नाही.त्यांच्याकडे नेहमी वाईट नजरचं समाजाने दिली.
नाचतं जरी असली तरी तिलाही वाटतं आपलं प्रेम व्हावं,लग्न करावं,संसार करावा पण प्रेम करणं तिच्यासाठी गुन्हा आहे.खोटी आश्वासन,स्वप्न दाखवुन तिचा विश्वास घात करतात.रस आहे तो पर्यंत तीचा उपभोग घेऊन तिला एकटीला तिच्या पोटातील जिवासोबतं सोडुन निघुन जातात.
नाईलाजाने तिला त्या तान्ह्या बाळाला घेऊन पायात चाळ बांधुन पुन्हा स्टेजवर नाचावं लागतं.पुढे ती नाचतं असते आणि मागे ते बाळ आईच्या दुधासाठी रडतं असतं.आम्ही तमाशाला गेल्यावर तिचं नृत्य पाहण्याऐवजी तिच्या शरीराच्या दुसऱ्या अंगाकडेचं बघत असतो...कोणी तिला डोळा मारतं तरं कोणी .....'किती घेईल रं....?' म्हणुन तिचा सौदा करण्यासाठी तयार असतातं.
एवढं सगळं असुनही ती आपले दुःख विसरुन,आपल्या काळजाचा तुकडा बाजुला ठेवुन नाचते व नाचताना सांगते सुद्धा,
"पोटासाठी नाचते मी,पर्वा कुणाची"

परंतु आम्ही संवेदनाशुन्य झालो आहोत आम्हाला तिच्या भावना कधी समजल्या नाहीत.

तिलाही वाटतं ज्या हाल-अपेष्ठा आपल्या जिवनात आल्या त्या माझ्या मुलांच्या जिवनात येऊ नयेत म्हणुन ती शिकवायचा प्रयत्न करते तरं अनौरस अवलाद,ठेवल्यालीचं,नाचनारनीचं म्हणुन समाज हिनवायला तयारं.
मग परत पुन्हा तोचं प्रवास मुलगा असला तर ढोल,ढोलकी वाजवणारं आणी मुलगी असली की नाचायला लावणारं,
ति तीचे दु:ख विसरून खोटं हसु चेहऱ्यावर आणुन नाचणार आणी आम्ही समोर बसुन डोळा मारणारं तर कोणी तिच्या शरीरावर लक्ष देणारं परंतु तिला कलाकार म्हणुन माण्यता देणार नाही.
ती अंगावर नऊवार घालुन नाचते,चारीञ्य जपण्याचा प्रयत्न करते तरी तिला आम्ही उपेक्षीत ठेवण हिचं आमची संस्कृती आणी परंपरा आहे का?